Burn-out, waarom verliezen we onszelf soms in de dagelijkse dingen?

“It does not matter how slowly you go as long as you do not stop.” Confucius

De afgelopen tijd ontstonden er weer verschillende gesprekken over burn-out. Een client die opgebrand is, een partner, een huisdier zelfs. Geen energie meer hebben om de dag door te komen, of om eenvoudige klusjes uit te voeren. Over burnout wordt veel geschreven en gesproken en geregeld wordt de vraag gesteld of je het kunt diagnosticeren. Maar als je het aan de persoon zelf vraagt dan gaat het in ieder geval over uitgeput zijn. Extreem moe waardoor je nergens energie voor hebt. En als het eenmaal iets beter gaat dan doe je net iets teveel terwijl je niet door had dat je over je grens ging. En op de momenten dat het niet meer gaat dat zegt je lichaam eigenlijk gewoon "genoeg" en dwingt je om stil te staan.

Maar wat is een burnout-out nou eigenijk?

Burn-out gaat vaak over meer dan alleen vermoeidheid. Het is dat constante gevoel van leegte, alsof je batterij nooit meer helemaal oplaadt. Zelfs na een nacht slaap, een weekendje weg of wat extra rust, voelt het alsof je nooit écht bijtankt. Je hebt misschien het gevoel dat je door een dikke mist probeert te navigeren, maar je zicht is beperkt en de weg lijkt oneindig. Het begint vaak geleidelijk. Je neemt wat extra werk aan, je zet je sociale leven op de tweede plek, je sport iets minder omdat je “te druk” bent. En dan ineens voel je het: je kunt niet meer. Alles kost moeite en zelfs de kleinste taak voelt als een berg waar je tegenop moet klimmen.

Hoe herken je de signalen?

De meeste mensen die in een burn-out belanden, hebben de signalen vaak wel gezien, maar hebben deze genegeerd ze of ze niet op tijd herkend. Misschien voelde je je vaker prikkelbaar, kon je je minder goed concentreren of merkte je dat je minder plezier haalde uit dingen die je normaal leuk vond. Je lichaam en geest gaven subtiele hints, maar het was makkelijk om ze te negeren. “Even doorzetten,” dacht je. “Het is vast tijdelijk.” Maar wanneer is “even” te lang geworden?

Hoe kom je hieruit?

Het antwoord is niet simpel. Het vergt tijd, geduld en vooral zelfwaardering. Het gaat erom dat je weer leert luisteren naar je lichaam. Dat je je grenzen herkent en respecteert. Want het gevaar van een burn-out is dat, zodra je je iets beter voelt, je weer te veel doet. Je denkt: “Ik kan dit wel weer aan.” Maar juist dan is het belangrijk om te pauzeren en te reflecteren.

- Wat maakt dat ik me zo voel?

- Wat waren de eerste signalen?

- Hoe kan ik beter voor mezelf zorgen?

Het kan ook helpen om te praten met anderen. Misschien een vriend(in) die hetzelfde heeft meegemaakt, een coach of therapeut. Soms heb je een externe blik nodig om je patronen te herkennen en te doorbreken.

Hoe voorkom je een nieuwe burn-out?

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. En dat begint met eerlijk zijn naar jezelf. Hoe vaak stel jij je eigen behoeftes op de laatste plaats? Hoe vaak zeg je “ja” terwijl je eigenlijk “nee” bedoelt? Zelfzorg gaat niet alleen over een avondje Netflixen of een bad nemen. Het gaat om structureel keuzes maken die je helpen groeien en ontwikkelen. Het gaat om pauzes inlassen, om ruimte creëren voor rust én plezier en weten waar je voldoening uit haalt.

Stel jezelf de volgende vragen:

- Wanneer heb ik voor het laatst echt rust genomen, zonder schuldgevoel?

- Hoe vaak luister ik naar wat mijn lichaam mij vertelt?

- Durf ik op tijd en op voor mij nodige momenten “nee” te zeggen?

Het is een leerproces. Soms zal je over je grenzen gaan, en dat is oké. Maar wees lief voor jezelf en leer daarvan. Zodat je de volgende keer eerder op de rem trapt waardoor je weer in balans komt.

Sluit jezelf niet af

Misschien lijkt het verleidelijk om je terug te trekken. Want ja, het leven kan overweldigend zijn. Maar weet dat je er niet alleen voor staat. Praat erover, deel je gevoel en geef jezelf de tijd om te herstellen. Burn-out is geen teken van zwakte, maar juist een signaal dat je te lang sterk bent geweest zonder op jezelf te letten.

Zorg goed voor jezelf. Jij bent de moeite waard.